Krajevni predlogi prikazujejo položaj v prostoru, na površini, na liniji in podobno. Več izmed njih se uporablja tudi v zvezi s časom, ker si često predstavljamo čas kot linijo. Tudi druge pojme prikazujemo slikovito kot položaje. Pri nekaterih krajevnih predlogih je krajevni pomen osnovni pomen, medtem ko so lahko druge rabe v praksi bolj pogoste.
- antaŭ
- Položaj na tej strani, ki je bližja govorcu, ali na tej strani, ki je bolj pomembna, glavna: Antaŭ la domo staras arbo. Prednja stran človeka ali živali je stran obraza z očmi: Li haltis antaŭ ŝi.
- Položaj v zaporedju: položaj, kateremu drugi sledi: Mi iras antaŭ vi.
- Čas bolj zgoden kot drugi čas: Antaŭ tri tagoj mi vizitis vian kuzon.
- malantaŭ
- Položaj na nasprotni strani v primerjavi s sprednjo stranjo: Li estis kaŝita malantaŭ kurteno. Tuj malantaŭ si ŝi aŭdis viran voĉon.
- apud
- Položaj ob strani nečesa. Običajno gre za desno ali levo stran (ne za prednjo ali zadnjo): Apud la skribotablo estis paperkorbo. Li staris tutan horon apud la fenestro.
- ĉe
- Položaj zelo blizu (z dotikom ali brez njega). Pomen predloga ĉe je glede na kontekst zelo različen. Pogosto prikazuje ĉe preprosto kraj na splošno brez preciziranja položaja: Ĉe la angulo de la strato ŝi haltis. La gastoj tranoktos ĉe mi (= v mojem domu).
- Časovna bližina: Ĉe la komenco de la tagiĝo la arbaro aperis bele kovrita de prujno.
- ĉirkaŭ
- Položaj na vseh straneh nečesa: La rabistoj sidis en rondo ĉirkaŭ la fajro.
- Približen čas: Ĉirkaŭ la mateno la ventego finiĝis.
- ekster
- Položaj zunaj nečesa, na zunanji strani nečesa: Mi staras ekster la domo, kaj li estas interne.
- en
- Notranji položaj: En la ĉambro estis tri virinoj.
- Kraj, ki ga gledamo kot prostor, čeprav je v resnici morda bolj podoben površini: La rusoj loĝas en Rusujo.
- Čas, gledan kot prostor, znotraj katerega se kaj dogaja. "Notranjščina" časovnega obdobja je med začetkom in koncem obdobja: En la tago ni vidas la helan sunon, kaj en la nokto ni vidas la palan lunon kaj la belajn stelojn.
- inter
- Položaj, ob straneh katerega se nahajajo dve ali več drugih zadev: Sur la kameno inter du potoj staras fera kaldrono. Ni vojaĝis inter Pekino kaj Ŝanhajo. Estas granda diferenco inter li kaj mi.
- Možnosti izbora (dve ali več): Ni elektis inter Ĉina restoracio kaj Itala restoracio.
- Pripadanje skupini: Inter miaj amikoj estas multaj Sud-Amerikanoj.
- Nenatančen čas med enim in drugim trenutkom: Estis inter la sepa kaj oka horoj vespere.
- kontraŭ
- Položaj nečesa, čigar prednja stran je usmerjena k nečemu drugem, zlasti njegovi sprednji strani. Ti dve zadevi imata torej sprednji strani usmerjeni v nasprotni smeri s prostorom med njima: La reĝo sidis sur sia reĝa trono kontraŭ la enirejo de la domo.
- Nekaj, k čemur se nekaj premika s sprednjo stranjo usmerjeno k temu (k njegovi sprednji strani): Ili promenis man-en-mane kontraŭ la leviĝanta suno.
- Sovražnost, nepriljubljenost, negativnost ipd.: Mi ne devas agi kontraŭ mia konscienco.
- Nekaj, kar damo ali prejmemo v zameno: Ili donas konsilojn kontraŭ kontanta pago.
- post
- Kasnejši čas od drugega časa: Post tri monatoj ili geedziĝos.
- Položaj, ki sledi drugemu: Ili staris en vico unu post la alia.
- Zadaj za čim: Ŝi aŭdis post si brueton. Zdaj običajno uporabljamo v takih primerih malantaŭ.
- preter
- Kraj, pri strani katerega se dogaja premikanje. Premikanje se navadno nadaljuje proč od tistega kraja: Li pasis preter mi sen saluto.
- sub
- Kraj niže od nečesa, kar je več ali manj naravnost nad njim. Sub najčešče pomeni "malsuper = nasprotje od NAD". Tedaj se tisto, ki se nahaja niže, običajno ne dotika tistega, kar je više: Ĝi kuŝas sub la tablo. V nekaterih primerih sub pomeni "malsur = nasprotje od NA". Tedaj se spodnja zadeva dotika tiste, ki se nahaja više: Sekaj folioj krakis sub liaj piedoj.
- Kraj, pokrit z nečim, neodvisno od tega, katera zadeva je više: Ŝi portas la libron sub la brako.
- super
- Kraj više od nečesa, kar se nahaja bolj ali manj naravnost pod njim. Med tema dvema krajema je običajno prostor in zato ni stika: Super ni briletas la steloj. V nekaterih primerih pa vendar je stik, vendar tako nepomemben, da ga ne upoštevamo: Super la tero sin trovas aero. Če je stik pomemben, uporabimo sur.
- Pokrivanje brez razlikovanja višine ali stika: Ŝiaj longaj blondaj haroj pendis super ŝia nuko.
- sur
- Kraj pri površini nečesa. Običajno gre za naslanjanje, pritrjenost, pritisnjenost, stično pokrivanje ali drug pomemben stik. Najčešče sur pokaže stični položaj nad stično površino: Sur la tero kuŝas ŝtono. Vendar lahko sur pokaže tudi položaj pri površini brez razlikovanja višine: Meze sur la muro pendis portreto.
- tra
- Kraj, znotraj katerega se odvija premikanje. Premikanje se začne izven zadeve, gre v njo in se nadaljuje do skrajnega konca zadeve. Premikanje se lahko začne na enem koncu zadeve in traja do drugega konca. Premikanje se lahko nadaljuje proč od kraja ali ostane znotraj njega, ne da bi šlo dalje, pač glede na kontekst: Tra la fenestro la vaporo iras sur la korton. La akvo fluas tra tubo. Pogosto pa premikanje ne poteka strogo od ene strani do druge, ampak nenatančno od točke do točke znotraj zadeve: La soldatoj kondukis la arestitojn tra la stratoj.
- Med vsem časom od začetka do konca: Ili festis tra la tuta nokto.
- trans
- Položaj "na drugi strani nečesa". Trans uporabimo, kadar je potrebno iti nad zadevno zadevo ali po njej, da dosežemo drugo stran: Li loĝas trans la strato.
- maltrans
- Položaj "na tej strani nečesa". Maltrans uporabljamo izredno redko. Bolj običajen je izraz ĉi-flanke de: Prefere restu maltrans la rivero. = Prefere restu ĉi-flanke de la rivero.
Pogosto uporabljamo krajevne predloge skupaj s smerno končnico N, da pokažemo premikanje k zadevnemu kraju/položaju.